Алматыда «Мал шаруашылығындағы жемдік қоспалар мен дәрі-дәрмектердің қауіпсіздігіне қойылатын талаптар» тақырыбында дөңгелек үстел өтті.
Онда Алматы Медицина университетінің Нутрициология кафедрасының доценті, PhD Айгүл Нағашыбекқызы Қожахметова «Жануар өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігін қамтамасыздауда жемдік қоспалар мен дәрі дәрмектердің маңызы» тақырыбында баяндама жасады.
Ол мал шаруашылығындағы жемдік қоспалар мен дәрі –дәрмектердің қауіпсіздігіне қойылатын талаптармен бөлісті.
- Азық қоспасы — жануарлардың рационында жетпейтін қоректік және минералды заттар мен витаминдер көздері ретінде пайдаланылатын органикалық, минералды және (немесе) синтетикалық заттар;
- уыттылық — жануарлардың ауруына немесе жаппай қырылуын тудыруы мүмкін улы заттар құрамының рұқсат етілген деңгейден жоғары болуын сипаттайтын азық және азық қоспаларының қасиеті;
- Транквилизаторлар- малдарды тасымалдау кезінде олардың көңіл-күйіндегі күйзеліс болмауын ескерту үшін қолданылады.
Азық және азық қоспаларының құрамындағы уытты элементтер, патогендік микроорганизмдер, микотоксиндер, нитриттер, пестицидтер, гербицидтер т.б. ветеринария саласындағы уәкілетті орган бекіткен рұқсат етілген ветеринарлық нормативтерден аспауға тиіс.
Жануарлар мен құстарды бордақылауда, аурулардың профилактикасы мен емдеу мақсатында, су қоймаларындағы балық өсіруде ветеринариялық препараттардың мөлшерін бақылау (оның ішінде, гормоналдық препараттар, антибиотиктер) Кедендік одаққа мүше мемлекеттердің ұлттық заңдылықтармен сәйкестендіріледі.
Қазіргі таңда жануар текті өнімдіктерде жаңа биотехнология жетістіктерінен, ветеринарлық дәрі-дәрмектер, гормондар, транквилизаторлар, антибиотиктер аса толқыныстар туғызып отыр. Азық-түлік құрамындағы антибиотиктермен контаминацияланған мал шаруашылығындағы өнімдерді қадағалау қиындық туғызады.
Гормондық препараттар мал бордақылауда өсуді ынталандырушы ретінде және көбінесе синтетикалық эстрогендер, тиреостатиктер қолданылады. Тиреостатиктер қалқанша безінің гормонына йодтың жеткізілуін тежейді. Осының салдарынан жануар организмінен судың шығарылуы азайып, мал етінің орнына артық су жиналуы салдарынан салмағы артады. Бұл препараттардың кейбір мөлшері мал сойғаннан кейін де сақталып, адам бойындағы гормоналдық тепе-теңдікті бұзып, қалқанша бездің өзгерістеріне, аллергияның пайда болуына апарып соғуы әбден мүмкін. Олар инфекция қауіптілігін азайтып, жемнің сіңірілуін жақсартып, мал қоңдылығын қамтамасыз етеді.
Еуропалық Кеңестің Парламенттік Ассамблеясы мал шаруашылығында мал өсіру мен көбейтуде өсуді ынталандыратын антибиотиктерді қолдануға, мал бордақылауда терапевтік мөлшеріне тыйым салып отыр.
Продовольственная и сельскохозяйственная организация Объединенных Наций (ФАО) и Шведского университета сельскохозяйственных наук Рим, 2022 г.
https://www.fao.org/3/cb2201ru/cb2201ru.pdf]
Нормативтік құжаттар
- «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының Кодексі 146 бабында тамақ өнімдерін және адам денсаулығына зиянды әсер ететін өнімдер мен заттардың жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және мемлекеттік тіркеу туралы шешімді кері қайтарып алу жағдайы айтылған.
- Экологиялық таза тамақ өнімдерін өндіру — стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттардың талаптарын сақтағанда ғана экологиялық таза тамақ өнімдері белгісімен таңбаланады.
- Ветеринария туралы ҚР Заңы
Республика аумағында профилактика мақсатында 2021 жылы құстарды қоса алғанда 20 ауруға (құтыру, аусыл, лептоспироз, листериоз, пастереллез, сібір жарасы, ет қоректі эхинококкоз, туберкулез т.б. қарсы малды вакциналау мен профилактикалық шараларға 7,2 млрд теңге бөлінді.
- Органикалық мал шаруашылығы:3) гормондарды немесе сол сияқты заттарды, өсімді ынталандырғыштарды және синтетикалық амин қышқылдарын, ветеринариялық қолдану үшін химиялық синтезделген дәрілік заттарды немесе профилактикалық мақсатта антибиотиктерді пайдаланбастан жүзеге асырылады.
https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V1600013875
Испытательная лаборатория ТОО НУТРИТЕСТ аккредитована в Государственной системе технического регулирования Республики Казахстан на соответствие требованиям ГОСТ ISO/IEC 17025-2019 «Общие требования к компетентности испытательных и калибровочных лабораторий».
Лаборатория оснащена:
высокоточными оборудованиями и ПЦР лабораторией в которой проводятся:
-исследования на выявление ГМО и идентификацию ДНК вида в пищевых продуктах, ИФА для определения остаточных количеств антибиотиков в продуктах питания: тетрациклиновой группы, цинк, бацитрацин, левомицетин (хлорамфеникол), пенициллин, стрептомицин;
- Испытательная лаборатория обеспечивает контроль качества и безопасность пищевых продуктов, соответствие требованиям установленным техническими регламентами (в том числе потенциальные опасные вещества антибиотики):
- ТР ТС 021/2011«О безопасности пищевой продукции»
- ТР ТС 033/2013 «О безопасности молока и молочной продукции»,
- ТР ТС 034/2013 «О безопасности мяса и мясной продукции»,
- ТР ТС 024/2011 «Технический регламент на масложировую продукцию»,
- ТР ЕАЭС 040/2016 «О безопасности рыбы и рыбной продукции»
В животноводческом и птицеводческом сырье, а также в продуктах его переработки могут присутствовать следующие антибиотики:
а) тетрациклиновой группы – в молоке, молочных продуктах, яйцах, мясе, мясных продуктах, субпродуктах, мёде;
б) стрептомицин – в молоке, молочных продуктах, яйцах;
в) пенициллин – в молоке, молочных продуктах;
г) продуктах. яйцах, мёде
Показатели контаминации проб пищевых продуктов остаточными количествами антибиотиков (за период 2018–2022 гг.)
| Продукция | Кол-во
проб |
Антибиотик | ||||
| Тетрациклин | Стрептомицин | Цинкбацитрацин | Пенициллин | Левомицитин | ||
| Молоко и молочные продукты | 740 | 18 | 18 | 20 | 3 | |
| Мясо и мясные продукты | 516 | 30 | 15 | — | ||
| Яйцо и продукты | 20 | 1 | 1 | |||
| мед | 10 | 1 | — | 1 | ||